Πώς μπορείς να διαχειριστείς και με ποιον τρόπο τα διαφορετικά είδη θλίψης

H Nicole C. Kear συντάκτρια του «O» μίλησε για την δίκη της προσωπική εμπειρία που την έκανε να κατανοήσει την ύπαρξη των διαφορετικών ειδών πένθους και θλίψης και να μιλήσει για αυτό.  

«Όταν ήμουν 19 ετών, διαγνώστηκα με μια ανίατη εκφυλιστική ασθένεια του αμφιβληστροειδούς, η οποία ήταν τόσο διασκεδαστική όσο ακούγεται. Αφού συναντήθηκα με μια σειρά από ικανούς αλλά ψυχρούς ειδικούς, βρήκα τον Dr. Jacobson, του οποίου η συμπόνια ήταν τόσο ασυνήθιστη όσο και η ευφυΐα του. Έπρεπε να μου κάνει τις ίδιες απαίσιες εξετάσεις που έκαναν και οι συνάδελφοί του, που περιλάμβαναν ηλεκτρόδια στους βολβούς των ματιών, αλλά σε αντίθεση με τους υπόλοιπους, προσφέρθηκε να παίζει την αγαπημένη μου μουσική ενώ το έκανε. Αυτό που βοήθησε περισσότερο από τη μουσική ήταν η γνώση ότι αυτός ο γιατρός με σκεφτόταν ως άτομο και όχι ως μια συλλογή κατεστραμμένων κυττάρων. Τον επισκέπτομαι κάθε χρόνο για περισσότερες από δύο δεκαετίες. Με τα χρόνια, μιλάμε για τυροπιτάκια  και την κοινή μας αγάπη για τον Σαίξπηρ και την επαναστατική του έρευνα, η οποία ήμουν σίγουρη ότι θα ξεκλείδωνε έναν τρόπο να βοηθήσει την εξασθενημένη όρασή μου.

Και τότε, πριν από λίγες εβδομάδες, έμαθα ότι πέθανε. Καθώς αναστατώθηκα από αυτή την είδηση, αγωνίστηκα να επικοινωνήσω τη φύση της απώλειας στους γύρω μου. Ήξερα ότι δεν έβγαζε πολύ νόημα. Δεν τον ήξερα καλά. Δεν ήξερα τα ονόματα των παιδιών του ή πώς του άρεσαν τα αυγά του μαγειρεμένα. Αλλά τον αγαπούσα παρόλα αυτά. Τον είχα εμπιστευτεί να φροντίσει τα αδύναμα μάτια μου, αλλά στην πορεία, είχε φροντίσει για πολύ περισσότερα από αυτό.  

Έτσι, έκλαιγα με λυγμούς καθώς διάβαζα και ξαναδιάβαζα την ανακοίνωση του θανάτου του, και όταν η κόρη μου με ρώτησε γιατί έκλαιγα, της είπα: «Ο γιατρός μου πέθανε. Και ήταν πολύ, πολύ σημαντικός για μένα». Δεν ξέρω αν κατάλαβε, αλλά δεν χρειαζόταν να καταλάβει. Με αγκάλιασε και αυτό με βοήθησε.», είπε η Nicole.

 

Υπάρχουν τόσα είδη θλίψης όσα και οι άνθρωποι που θρηνούν και αυτές οι θλίψεις δεν συμβαίνουν μόνο μετά τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου. Οι ζωές μας είναι γεμάτες από άλλου είδους συντριπτικές απώλειες. Η ανεπιτυχής θεραπεία γονιμότητας που δεν έχεις την πολυτέλεια να επαναλάβεις. Το μυθιστόρημα που ξόδεψες χρόνια γράφοντας και δεν δημοσιεύτηκε ποτέ. Η εγκατάλειψη μιας αγαπημένης γειτονιάς που θεωρούσες σπίτι σου. 

«Η θλίψη είναι ο πόνος που προκύπτει όταν ένα μέλλον στο οποίο κάποτε υπολογίζαμε δεν είναι πλέον διαθέσιμο για εμάς», λέει η Marisa Renee Lee, συνήγορος της θλίψης και συγγραφέας του βιβλίου Grief Is Love, «είτε πρόκειται για το θάνατο κάποιου αγαπημένου σας προσώπου, είτε για ένα διαζύγιο, είτε για μια διάγνωση υπογονιμότητας, είτε για μια απροσδόκητη αναπηρία». 

  

Αλλά επειδή η κοινωνία συχνά δεν αναγνωρίζει αυτές τις περιπτώσεις θλίψης, οι άνθρωποι δεν πιστεύουν ότι δικαιούνται τη θλίψη που βιώνουν, λέει η ψυχοθεραπεύτρια Megan Devine, συγγραφέας του «It’s OK That You’re Not OK» και αυτό είναι πρόβλημα. «Δεν είναι προς το συμφέρον μας να προσποιούμαστε ότι τα πράγματα δεν πονάνε όταν πονάνε», λέει η Devine. «Αν δεν βρούμε έναν τρόπο να επεξεργαστούμε τα συναισθήματα, να τα ονομάσουμε, αυτά θα βγουν και θα βρουν άλλους τρόπους να μιλήσουν». 

Η πρώτη κίνηση, λοιπόν, είναι: Άφησε τη θλίψη να μιλήσει. Για το σκοπό αυτό, ενισχύουμε κάποιες υποτιμημένες πηγές θλίψης που απαιτούν να τις νιώσεις και να τις μοιραστείς. 

1. Μια αποτυχημένη θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης

Μία φίλη μου η Μ., πάλευε για χρόνια να μείνει έγκυος, έκανε οκτώ κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης και κάθε αποτυχημένος κύκλος ήταν σαν θάνατος, όπως είπε, σε σημείο που ο σύζυγός της ήθελε να σταματήσει τις προσπάθειες, επειδή ήταν τόσο οδυνηρό να την βλέπει να υποφέρει τόσο έντονα. Είπε ότι ήταν σαν να έσκασε μια βόμβα στη ζωή της. Και όμως, η θλίψη της ήταν σχεδόν αόρατη, δεν μιλούσε γι’ αυτήν με άλλους ανθρώπους εκτός από τους στενότερους φίλους της. Αυτό είναι που μετανιώνει περισσότερο για την εμπειρία αυτή, επειδή της στέρησε το σύστημα υποστήριξης που χρειαζόταν απεγνωσμένα.

Τελικά, απέκτησε ένα μωρό, αλλά παρόλο που η φίλη μου είναι τώρα μαμά, λέει ότι η υπογονιμότητα είναι για πάντα μέρος της προσωπικής της ταυτότητας. Έχει διαμορφώσει αυτό που είναι. «Τα μέσα ενημέρωσης αναπαριστούν τη θλίψη ως μια βραχύβια συναισθηματική εμπειρία, η οποία δεν θα διαταράξει τη ζωή σας για πολύ καιρό, αν το κάνετε σωστά», λέει η Devine. «Αλλά η θλίψη δεν είναι μια γραμμική, λογική διαδικασία. Δεν υπάρχει γραμμή τερματισμού». 

2. Δημιουργική αποτυχία

Η σειρά από ελαιογραφίες που είναι στοιβαγμένες στον τοίχο και δεν έχουν ποτέ παρουσιαστεί. Όποιος έχει επιχειρήσει ποτέ σοβαρά ένα δημιουργικό εγχείρημα έχει βιώσει κάποια μορφή δημιουργικής αποτυχίας και η αίσθηση απώλειας που νιώθετε είναι ανάλογη με την ποσότητα αίματος, ιδρώτα και δακρύων που χύσατε σε αυτό. Αυτό που το κάνει ακόμα πιο δύσκολο είναι το εξής: Για να κάνεις τέχνη, πρέπει να βγάλεις την προστατευτική σου πανοπλία και να ξεγυμνώσεις την καρδιά και την ψυχή σου πράγμα που κάνει τον πόνο της απόρριψης ακόμα πιο έντονο. 

Αυτού του είδους η απώλεια εμπίπτει στην κατηγορία του «θανάτου ενός ονείρου», μόνο που αυτό το όνειρο δεν έχει τίποτα το αχνό ή το ιδιόρρυθμο. Πρόκειται για έναν στόχο για τον οποίο έχεις αφιερώσει αμέτρητες ώρες και αμέτρητα χρήματα για να τον πετύχετε. «Αυτές οι απώλειες είναι πραγματικές και έγκυρες και καταστροφικές με τον δικό τους τρόπο», λέει η Devine. Η συμβουλή της για την αντιμετώπισή τους: Μην υποτιμάς τη δύναμη της αναγνώρισης. «Η ενστικτώδης παρόρμησή μας είναι να την ελαχιστοποιήσουμε», λέει. «Αλλά και μόνο η πράξη του να πεις «Αουτς!» είναι ένα πραγματικά ισχυρό βήμα δράσης».

 

3. Ένα παιδί φεύγει από τη «φωλιά» του σπιτιού του

Η φίλη μου η Κ. λέει ότι η θλίψη ξεπηδούσε από το πουθενά όταν έπαιζε ένα παιχνίδι και άκουγε μια ερώτηση στην οποία ήξερε ότι ο γιος της θα ήξερε την απάντηση. Ένας άλλος φίλος το περιγράφει όχι τόσο ως θλίψη όσο ως την αίσθηση ότι ξεχνάς κάτι, μια περίεργη αίσθηση ότι κάτι πάντα λείπει.

  

Σε τέτοιες στιγμές, λέει η Devine, η απόσπαση της προσοχής μπορεί να βοηθήσει. «Συχνά έχει κακή φήμη, αλλά η απόσπαση της προσοχής μπορεί να είναι ένα υγιές εργαλείο αντιμετώπισης», λέει, εξηγώντας ότι γίνεται προβληματική μόνο όταν τη χρησιμοποιούμε σε συνεχή βάση προκειμένου να συνεχίσουμε να αποφεύγουμε τα δυσάρεστα συναισθήματα. «Δεν είναι μια μακροπρόθεσμη στρατηγική», λέει η Devine. «Αλλά όταν τα συναισθήματά σας αισθάνονται υπερβολικά συντριπτικά, είναι ένας τρόπος να κάνετε ένα διάλειμμα». 

4. Απώλεια μιας αγαπημένης γειτονιάς

Υπάρχουν όλων των ειδών οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι χάνουν τις γειτονιές τους, από φυσικές καταστροφές μέχρι εξευγενισμό. Μερικές φορές η γειτονιά είναι ακόμα εκεί, μόνο που εσύ δεν είσαι σε αυτήν. Αυτού του είδους ο εκτοπισμός μπορεί να προκαλέσει μια περίπλοκη πλημμύρα συναισθημάτων, που τροφοδοτείται από πολλούς παραπόταμους της έλλειψης. Σου λείπουν οι άνθρωποι που άφησες πίσω σου και συχνά, αυτό που σου λείπει περισσότερο είναι αυτό που ήσουν όταν ζούσες εκεί.  

Όταν μετακομίσεις σε ένα μεγαλύτερο διαμέρισμα σε άλλη περιοχή, θρήνησε το κεφάλαιο της ζωής της που κλείνει φεύγοντας από το μέρος όπου σου είχαν συμβεί τόσα σημαντικά πράγματα. Κάθε φορά που θα περνάς από εκεί, σίγουρα θα σε πιάνει μία νοσταλγία, νοσταλγία για μια εποχή της ζωής της που έχει περάσει. 

Η συμβουλή της Devine για τέτοιες στιγμές είναι να κοιτάζουμε μέσα μας. «Συχνά αναζητούμε εξωτερική καθοδήγηση για να μας πει πώς να αντιμετωπίσουμε τα δύσκολα πράγματα στη ζωή μας», λέει. «Αλλά υπάρχουν πολλά που ήδη γνωρίζετε». Μια χρήσιμη άσκηση είναι να πάρεις «συνέντευξη» από τη θλίψη σου. Πάρε δύο στυλό διαφορετικού χρώματος: Το ένα χρώμα είσαι εσύ και το άλλο είναι η θλίψη σου. Ρώτησε τη θλίψη σου: «Τι θέλεις να μάθω; Τι χρειάζεσαι από μένα;» Και δες τη ξετυλίγεται μπροστά σου. 

Μπορεί να μην βρεις πάντα μια απάντηση μέσα από αυτόν τον διάλογο, λέει η Devine, αλλά θα έχεις πάντα μια απάντηση, η οποία μπορεί να σε βοηθήσει να ξεπεράσεις την θλίψη και τον πόνο που αισθάνεσαι. 

Διάβασε επίσης:

Αν αγαπάς τις τηγανιτές πατάτες ξανασκέψου το! Ίσως σου προκαλούν κατάθλιψη

Μια ερευνητική ομάδα στο Hangzhou της Κίνας διαπίστωσε ότι η συχνή κατανάλωση τηγανητών τροφών, ιδίως τηγανητών πατατών, συνδέεται με 12% υψηλότερο κίνδυνο άγχους και 7% υψηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης σε σχέση με άτομα που δεν κατανάλωναν τηγανητά τρόφιμα. Η σύνδεση ήταν πιο έντονη μεταξύ των νεαρών ανδρών και των νεότερων καταναλωτών.

Τα τηγανητά τρόφιμα είναι γνωστοί παράγοντες κινδύνου για παχυσαρκία, υψηλή αρτηριακή πίεση και άλλες επιπτώσεις στην υγεία. Τα αποτελέσματα αυτά «ανοίγουν μια λεωφόρο στη σημασία της μείωσης της κατανάλωσης τηγανητών τροφίμων για την ψυχική υγεία», σύμφωνα με την εργασία που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό PNAS. 

Δες εδώ πώς οι τηγανιτές πατάτες προκαλούν κατάθλιψη