Ο κίνδυνος που κρύβεται στο σπίτι: Αυτές οι χημικές ουσίες «σκότωσαν» 350.000 ανθρώπους σε ένα χρόνο

Μπορεί να μη σου περνάει καν από το μυαλό, αλλά μέσα στο ίδιο σου το σπίτι υπάρχουν χημικές ουσίες που –σύμφωνα με νέα μελέτη– σχετίζονται με εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους από καρδιακές παθήσεις. Μιλάμε για ουσίες που βρίσκονται σε συσκευασίες τροφίμων, πλαστικά, σαμπουάν, λοσιόν και αρώματα, και έχουν μπει για τα καλά στη ζωή σου.

Οι λεγόμενες φθαλικές ενώσεις ευθύνονται για πάνω από 350.000 θανάτους σε όλο τον κόσμο μόνο το 2018, όπως αποκάλυψαν ερευνητές σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό eBioMedicine. Το 75% αυτών των θανάτων καταγράφηκαν σε περιοχές όπως η Ασία, η Μέση Ανατολή και ο Ειρηνικός, με την Ινδία να έχει τα περισσότερα περιστατικά, ακολουθούμενη από Πακιστάν και Αίγυπτο.

Μια πιθανή εξήγηση για αυτά τα υψηλά ποσοστά, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι ότι οι συγκεκριμένες χώρες έχουν έντονη παραγωγή πλαστικών, αλλά με πολύ λιγότερους περιορισμούς σε σχέση με άλλες περιοχές του κόσμου.

«Συχνά θεωρούμε πως το πρόβλημα με τα πλαστικά αφορά μόνο τις χώρες με υψηλό εισόδημα», ανέφερε στη Washington Post ο Leonardo Trasande, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Grossman του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.

Η έρευνα επικεντρώθηκε κυρίως σε μία φθαλική ένωση, τη DEHP, που χρησιμοποιείται για να φτιάχνονται μαλακά και εύκαμπτα πλαστικά, όπως τα δοχεία τροφίμων και ο ιατρικός εξοπλισμός.

Και τα στοιχεία είναι ανησυχητικά: οι φθαλικές ενώσεις φαίνεται να ευθύνονται για το 13% των θανάτων από καρδιακές παθήσεις σε άτομα ηλικίας 55 έως 64 ετών παγκοσμίως. Στις ΗΠΑ το ποσοστό αυτό αγγίζει το 10%.

Διάβασε επίσης: Το «δηλητήριο» που κρύβεται στο ντουλάπι της κουζίνας σου

Οι κίνδυνοι από την έκθεση σε φθαλικές ενώσεις, μικροπλαστικά και τοξικές χημικές ουσίες

Αν και οι ερευνητές γνωρίζουν ότι η έκθεση σε φθαλικές ενώσεις συμπίπτει με άλλους παράγοντες κινδύνου – όπως μεταβολικές διαταραχές – τα ευρήματα προστίθενται στις αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα πλαστικά ενέχουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία.

Οι φθαλικές ενώσεις είναι ένα σύνολο χημικών ουσιών που προστίθενται στο πλαστικό για να το κάνουν πιο ελαστικό, μαλακό ή εύκαμπτο. Σε λοσιόν, σαμπουάν και αρώματα, οι φθαλικές ενώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να διατηρηθούν τα αρώματα.

Οι φθαλικές ενώσεις πιστεύεται ότι δημιουργούν υπερβολική φλεγμονή στο σώμα και συνδέονται με άλλες καταστάσεις που αυξάνουν τη θνησιμότητα από καρδιακές παθήσεις, όπως η παχυσαρκία και η υψηλή αρτηριακή πίεση.

Οι χημικές ουσίες απαντώνται επίσης συχνότερα σε τρόφιμα υψηλής επεξεργασίας, έναν άλλο παράγοντα κινδύνου για θάνατο από καρδιακές παθήσεις.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία περιέχει μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια, συνδέεται με το 20% όλων των καρδιαγγειακών θανάτων παγκοσμίως.

Πρόσφατη έρευνα – αν και με μικρό δείγμα – διαπίστωσε επίσης ότι η παρουσία μικροπλαστικών ή νανοπλαστικών στην καρωτίδα αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου ή θανάτου.

Σε προηγούμενη μελέτη του 2021, η ερευνητική ομάδα συνέδεσε τις φθαλικές ενώσεις με περισσότερους από 50.000 πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο, κυρίως από καρδιακές παθήσεις, μεταξύ ηλικιωμένων Αμερικανών.

Το επόμενο βήμα των ερευνητών είναι να μελετήσουν πώς μπορεί να επηρεαστεί η παγκόσμια θνησιμότητα αν περιοριστεί η έκθεση στις φθαλικές ενώσεις, ενώ σκοπεύουν να επεκτείνουν τις μελέτες και σε άλλα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με αυτές – όπως οι πρόωροι τοκετοί.