Μία Νορβηγή καλλιτέχνης δημιουργεί σουρεαλιστικούς βγαλμένους πίνακες από τις αναμνήσεις της
Οι μυστικιστικοί κόσμοι στο «Shelf Life» της Oda Iselin Sønderland είναι επηρεασμένοι από τα βιντεοπαιχνίδια, τα ιαπωνικά manga και τη σκανδιναβική λαογραφία και αποτελούν σουρεαλιστικές δημιουργίες που προέρχονται από αναμνήσεις.
Από την παιδική της ηλικία, η Νορβηγή καλλιτέχνης Oda Iselin Sønderland κατοικεί σε φανταστικούς κόσμους που έχει σχεδιάσει η ίδια. Σήμερα, 26 ετών, η πρόσφατη απόφοιτος του RCA δεν έχει χάσει τίποτα από τον φαντασιακό της ζήλο, αλλά διοχετεύει τα απόκοσμα οράματά της σε αιθέριες υδατογραφίες της που συνδυάζουν αναφορές στη σκανδιναβική λαογραφία και το ιαπωνικό manga με ζωντανές προσωπικές αναμνήσεις.
Για την τρέχουσα έκθεση της Sønderland στη γκαλερί Marlborough, Shelf Life, μια ομαδική έκθεση νεκρών φύσεων που επιμελείται η Jessica Draper, η καλλιτέχνης εξερευνά τις εμπειρίες της από τη διαμόρφωση του κόσμου μέσα από δύο πίνακες που παρουσιάζονται μαζί με έργα των Wolfgang Tillmans, Julie Curtiss και Igor Moritz.
Η καλλιτέχνης ζωγραφίζει απόκοσμες, ερωτικές φιγούρες που γεννήθηκαν από τη δική της προσωπική μυθολογία-φαντασία
«Μεγάλωσα παίζοντας βιντεοπαιχνίδια», λέει η Oda από το στούντιό της στο Brixton. «Ήταν ένα τεράστιο μέρος της ανάπτυξής μου και της ανάπτυξης της φαντασίας μου. Πραγματικά και αληθινά το βίωσα ως αυτόν τον μαγικό κόσμο μέσα στον οποίο βρισκόμουν ολοκληρωτικά, και στη δουλειά μου, μου αρέσει γενικά να παίζω με κόσμους μέσα σε κόσμους». Και στους δύο πίνακες εμφανίζεται ένα Nintendo DS, η φορητή συσκευή παιχνιδιών που είναι άμεσα αναγνωρίσιμη σε όποιον γεννήθηκε τη δεκαετία του ’90, και για την Oda, συμβολίζει μια εποχή όπου η φαντασία και η πραγματικότητα παρέμεναν ευτυχώς δυσδιάκριτες η μία από την άλλη.
Στο μικρότερο από τα δύο έργα, «The Gift», ένα ροζ DS σε σκόνη βρίσκεται στο δάπεδο του δάσους, και από τις δύο οθόνες του, ένα γυμνό πλάσμα που μοιάζει με νύμφη ξεφαντώνει μέσα σε μια παράλληλη Εδέμ. Στον μεγαλύτερο πίνακα, «Heart of Glass», η κονσόλα χαρίζεται στην ξαπλωμένη φιγούρα μιας γυναίκας, με μάτια που λάμπουν και είναι ντυμένη με πανοπλία, από μια μυστηριώδη ανδρική φιγούρα ντυμένη με κοστούμι. «Είναι περισσότερο σαν ένα καταραμένο αντικείμενο σε αυτόν τον πίνακα, επειδή όταν ήμουν παιδί είχα εμμονή με τον διάβολο», εξηγεί γελώντας ο Oda. «Ήμουν περίπου 10 ετών και ήθελα να προσευχηθώ στον διάβολο επειδή δεν μου άρεσε που όλοι τον μισούσαν, τον λυπόμουν πραγματικά. Αναπτύξαμε αυτή την πραγματικά βαθιά εσωτερική σχέση, οπότε εδώ είναι αυτός που κρατάει το DS».
Με φόντο και τα δύο έργα ένα μυστικιστικό δασικό τοπίο, επαναλαμβανόμενο μοτίβο σε μεγάλο μέρος του έργου της καλλιτέχνιδας, η συζήτηση στρέφεται στη στενή σχέση της με τον φυσικό κόσμο. «Στο Όσλο είσαι πάντα κοντά σε δάση και παραλίες», λέει. «Είναι μεγάλο μέρος της κουλτούρας να πηγαίνεις για πεζοπορία και σκι». Τα δάση ειδικότερα λειτουργούν ως οριακοί χώροι για την Oda, ταυτόχρονα διαχρονικοί και σε συνεχή ροή, των οποίων την αντανακλαστική αύρα παρομοιάζει με ένα είδος θερμοκοιτίδας μνήμης. «Υπάρχουν τόσες πολλές διαφορετικές εμπειρίες που μπορώ να ζήσω στο δάσος και όμως είναι πάντα το ίδιο μέρος», αναφέρει χαρακτηριστικά. «Είναι σαν ένα κουτί που περιέχει τα πάντα, και όταν επισκέπτομαι το δάσος μπορώ να επισκεφτώ αυτές τις αναμνήσεις».
Συνδυάζοντας τα θαύματα του φυσικού κόσμου με την ματιά της Sønderland στην ενδοσκόπηση, οι ιστορίες από τη σκανδιναβική λαογραφία, πολλές από τις οποίες πυροδότησαν τη φαντασία της όταν ήταν παιδί και έκτοτε άφησαν ανεξίτηλα σημάδια. Από τον Nøkk, το πνεύμα του νερού που αλλάζει μορφή και προσελκύει τα θύματά του με μαγεμένη μουσική πριν τα πνίξει, μέχρι τη Huldra, έναν πειρασμό που κατοικεί στα δάση και παρασύρει τους άνδρες σε γάμο, αυτές οι ηθικά διφορούμενες ιστορίες παραμένουν μια υποβλητική πηγή έμπνευσης. «Σκεφτόμουν πολύ αυτά τα πλάσματα ως παιδί», λέει η ίδια. «Τα φοβόμουν αρκετά, αλλά οι χαρακτήρες στη δουλειά μου είναι περισσότερο σαν εκδοχές, ποτέ άμεσες αναφορές. Είναι σαν μια πτυχή του εαυτού μου που εκδηλώνεται μέσα από αυτούς τους χαρακτήρες».
Εξίσου ορατή στους πίνακές της είναι η επιρροή των manga και άλλων graphic novels, τα οποία ως προς τη μορφή και τη σύνθεση έχουν αφήσει το στίγμα τους στο στυλ της Oda. Στην τάση της να τοποθετεί μια εικόνα μέσα σε μια άλλη, για παράδειγμα, ή να πλαισιώνεται από ένα περίτεχνα διακοσμημένο περίγραμμα, τα στοιχεία της προπτυχιακής της εκπαίδευσης στη γραφιστική και την εικονογράφηση συνδυάζονται με την εκτίμησή της για τον σεβαστό Βέλγο σκιτσογράφο Olivier Schrauwen. «Του αρέσει να παίζει με τη δομή της σελίδας», εξηγεί η Oda. «Θα βάλει ένα μέρος αυτού που συμβαίνει πάνω σε κάτι άλλο, ώστε να κάνει την αφήγηση πιο δυναμική, να συμβαίνουν περισσότερα πράγματα και όχι απλώς να κρυφοκοιτάζει από αυτή την τρύπα σε έναν άλλο κόσμο. Είναι σαν η πραγματική δομή να συμμετέχει στην αφήγηση και αυτό με ενέπνευσε αρκετά».
Το να βυθίζει τον θεατή περισσότερο στις φαντασιώσεις της είναι κάτι που η Oda επιθυμεί να μιμηθεί η ίδια. Έχοντας σχέδια για ένα graphic novel, η επέκταση της ισχυρής αφηγηματικής αίσθησης που είναι ήδη τόσο κεντρική στη ζωγραφική της μοιάζει με μια φυσική ευκαιρία για περαιτέρω εξερεύνηση. «Η ιστορία πρέπει να μεγαλώσει λίγο, οπότε δεν είμαι σίγουρη πότε θα συμβεί, αλλά θα είναι μια προσπάθεια να φέρω τον κόσμο της δουλειάς μου σε κάτι πιο άμεσο», λέει. «Αισθάνομαι ότι οι πίνακές μου είναι κλειδαρότρυπες σε έναν κόσμο, αλλά αντί να τον βλέπεις απλά φευγαλέα, το κόμικ θα σε αφήσει να μπεις μέσα».
ΠΗΓΗ ΦΩΤΩΓΡΑΦΙΩΝ: I_D & INSTAGRAM: Oda Iselin Sønderland
Διάβασε επίσης
«Reframing the Muse»: Οι σύγχρονες γυναίκες καλλιτέχνιδες που διεκδικούν τη μητρότητα
Καθώς ανοίγει η έκθεση «Reframing the Muse» στο London Art Fair, η επιμελήτρια της έκθεσης Ruth Milinggton αποκαλύπτει μια νέα φρουρά σύγχρονων γυναικών καλλιτεχνών που απορρίπτουν τις υπερβολικά ρομαντικές απόψεις για τη μητρότητα και αντιθέτως αγκαλιάζουν ανοιχτά το θέμα.
«Υπάρχουν καλοί καλλιτέχνες που έχουν παιδιά. Τους λένε άντρες», σημείωσε διάσημα η Tracey Emin, εξηγώντας ότι η μητρότητα θα «έθετε σε κίνδυνο» το έργο της. Δεν είναι η μόνη με αυτή την πεποίθηση: Η Marina Abramović δήλωσε ομοίως στη γερμανική εφημερίδα Der Tagesspiegel ότι έκανε τρεις αμβλώσεις, επειδή ήταν σίγουρη ότι η απόκτηση παιδιών «θα ήταν καταστροφή» για τη δουλειά της. «Κάποιος έχει μόνο περιορισμένη ενέργεια στο σώμα», είπε, «και θα έπρεπε να τη μοιράσω».
Χωρίς να συγκρατηθεί, η Abramović υποστήριξε ότι η μητρότητα είναι «ο λόγος για τον οποίο οι γυναίκες δεν είναι τόσο επιτυχημένες όσο οι άνδρες στον κόσμο της τέχνης». Ωστόσο, σήμερα πολλές σύγχρονες μητέρες καλλιτέχνιδες όχι μόνο συνδυάζουν τη μητρότητα με μια επιτυχημένη καριέρα, αλλά και την εκλαμβάνουν ως τεράστια πηγή έμπνευσης για τα θέματά τους. Δεν είναι καιρός να δούμε τη μητρότητα όχι ως εμπόδιο, αλλά ως πραγματικό πλεονέκτημα, για τον κόσμο της τέχνης;
«Reframing the Muse» η έκθεση
Ιστορικά, η μητρότητα έχει αναμφίβολα θεωρηθεί, από καλλιτέχνες, εμπόρους, κριτικούς και επιμελητές, ως αυτοκτονία καριέρας. «Ο αποκλεισμός ήταν διττός, επηρέαζε τόσο την ίδια την καλλιτέχνιδα όσο και τη μητρότητα ως θέμα», λέει η κριτικός τέχνης Hettie Judah, της οποίας το βιβλίο «How not to Exclude Artist Mothers (and other parents)» κυκλοφόρησε πρόσφατα.
Σε πρακτικό επίπεδο, ο κόσμος της τέχνης δεν είναι ακριβώς διαμορφωμένος για να φιλοξενεί παιδιά: βραδιές ιδιωτικών προβολών με κρασί, απαιτητικές ημέρες εγκατάστασης εκθέσεων, διαμονές και στούντιο χωρίς παιδικούς σταθμούς στο χώρο, όλα αυτά αποτελούν πολύ απτά εμπόδια για τη γονεϊκότητα. Στις σχέσεις μεταξύ καλλιτεχνών, είναι παραδοσιακά η γυναίκα που έχει αναλάβει την ευθύνη για τη φροντίδα των παιδιών, επιτρέποντας στους άνδρες συντρόφους τους να έχουν χρόνο μόνοι τους στο στούντιο, ενώ πρέπει να διακόψουν τη δική τους πρακτική.
Διάβασε τη συνέχεια εδώ
|
Ακολούθησε το TheIssue.gr στο Google News και μάθε πρώτη όλα τα νέα!
|
