Οι γυναίκες εκπέμπουν SOS στην Ελλάδα με 17 γυναικοκτονίες μέσα στο 2022

Εδώ και 3 χρόνια έχουμε χάσει το μέτρημα με το πόσες γυναίκες δολοφονήθηκαν στην Ελλάδα, δημιουργώντας μια αλυσίδα από στυγερά εγκλήματα. Τα στατιστικά για την ενδοοικογενειακή βία στη χώρα μας γίνονται όλο και πιο θλιβερά με τη μαύρη λίστα να μην έχει τελειωμό.

Η μία γυναικοκτονία διαδέχεται την άλλη με το πανελλήνιο να παρακολουθεί συγκλονισμένο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι τρεις γυναικοκτονίες μέσα σε μόλις 48ώρες που σημειώθηκαν τον περασμένο Αύγουστο σε Ζάκυνθο, Ρέθυμνο και Περιστέρι. Δύο γυναίκες έχασαν τη ζωή τους από το χέρι του συντρόφου τους, ενώ ακόμη μία βρέθηκε δολοφονημένη στο σπίτι της, με τις Αρχές να θεωρούν ως κύριο ύποπτο τον σύντροφό της.

Τι δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ, μέχρι τον Ιούλιο του 2022 είχαν καταγραφεί 6.204 καταγγελίες ενδοοικογενειακής βίας δείχνουν. Την ίδια ώρα, η γραμμή SOS 15900 είχε δεχθεί μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου περισσότερα από 3.000 τηλεφωνήματα από κακοποιημένες γυναίκες που αναζητούσαν βοήθεια και υποστήριξη. Σύμφωνα με όσα δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία οι γυναίκες δολοφονούνται συνήθως από τον σύζυγο ή τον σύντροφό τους. Παλαιότερα τα εγκλήματα αυτά ονομάζονταν «εγκλήματα πάθους» ή «εγκλήματα τιμής».

Ο όρος Γυναικοκτονία στην Ελλάδα

Η φεμινίστρια και ακτιβίστρια κοινωνιολόγος Diana E. H. Russel εισήγαγε πρώτη τον όρο γυναικοκτονία (femicide) το 1976, εξηγώντας πως πρόκειται για ένα φαινόμενο, κατά το οποίο γυναίκες δολοφονούνται από άνδρες, επειδή είναι γυναίκες. Ο όρος, αν και προτάθηκε από την ακτιβίστρια κοινωνιολόγο, δεν χρησιμοποιήθηκε στο δημόσιο λόγο ενώ ανάλογοι όροι όπως παιδοκτονία, αδελφοκτονία ή συζυγοκτονία φαίνεται ότι αρχίζουν να έχουν περισσότερη ισχύ ως λιγότερο δηκτικοί.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η βία κατά των γυναικών περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα πράξεων από λεκτικές παρενοχλήσεις και άλλες μορφές συναισθηματικής κακοποίησης, μέχρι την σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση. Κάπου εκεί βρίσκεται και η γυναικοκτονία. Ο ορισμός, λοιπόν, που παρουσιάζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για τη γυναικτοκτονία, είναι ότι πρόκειται για «ανθρωποκτονία γυναικών» από πρόθεση επειδή είναι γυναίκες.

Ο Ποινικός Κώδικας στην Ελλάδα δεν περιλαμβάνει τον όρο «γυναικοκτονία», ωστόσο, εμπίπτει στα άρθρα για την ανθρωποκτονία. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από τη ΔΕΘ τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε υποστηρίξει τη χρήση του όρο «γυναικοκτονία», αλλά όχι τη νομική κατοχύρωσή του.«Αποδέχομαι τον όρο γυναικοκτονία» είπε αρχικά ο κ. Μητσοτάκης, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι διαφωνεί με τη νομική κατοχύρωση του όρου. Συγκεκριμένα, είπε: «Κάποτε τα λέγαμε εγκλήματα πάθους και τα κρύβαμε κάτω από το χαλί. Πρέπει να αποκτήσουν ένα ιδιαίτερο χαρακτηρισμό που δεν πρέπει να πάρει ιδιαίτερη νομική κατοχύρωση. Έχουμε επαρκές νομικό πλαίσιο. Δεν μπορώ να δεχτώ ότι η δολοφονία μιας γυναίκας είναι πιο σημαντική από ενός παιδιού η ενός άντρα», συνέχισε.

Η κρυφή σημασία στα «Εγκλήματα πάθους»

Το 2022 ήταν θλιβερό από πολλές απόψεις, αλλά τραγικότερο όσον αφορά τις επιπτώσεις της έμφυλης βίας. Εγκλήματα που ξεκινούν από λεκτικές παρενοχλήσεις, συναισθηματική-ψυχική-σωματική κακοποίηση και φτάνουν ως τη γυναικοκτονία, την πιο ακραία μορφή έμφυλης βίας. Δυστυχώς υπάρχει ακόμα μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων που υποστηρίζουν πώς ο όρος «γυναικοκτονία» είναι σεξιστικός, καθώς «διαχωρίζει την γυναίκα από τον άνθρωπο». Για όσους δεν γνωρίσουν ή το παραβλέπουν ο όρος αυτός διεθνής από το femicide ή feminicide και δεν θεωρείται γυναικοκτονία κάθε φόνος γυναίκας. Αν μια γυναίκα βρει τον θάνατο σε ληστεία, δεν είναι γυναικοκτονία. Αν κάποιος σκοτώσει τη γειτόνισσά του επειδή έχουν κτηματικές διαφορές, επίσης δεν χαρακτηρίζεται ως γυναικοκτονία.

Γυναικοκτονία λοιπόν όπως αναφέραμε και πιο πάνω, είναι ο φόνος της γυναίκας επειδή είναι γυναίκα και λόγω του κοινωνικού της ρόλου.

Αυστηροποιούνται οι ποινές για γυναικοκτονίες και σεξουαλική κακοποίηση

Ο αυξανόμενος αριθμός θυμάτων γυναικών μάς φέρνει μπροστά στην ανάγκη να κατανοήσουμε το φαινόμενο και να συζητήσουμε για την ανάγκη της νομικής του αναγνώρισης ως κάτι διακριτό από την ανθρωποκτονία από πρόθεση του αρ. 299 του Ποινικού Κώδικα.

Αναφορικά με την αύξηση του φαινομένου, ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας μίλησε πρόσφατα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή και προβλέπει αυστηρότερο πλαίσιο για την υφ’ όρον απόλυση σε πολύ σοβαρά αδικήματα. Διευκίρνισε ότι πλέον στης αυστηροποίησης των ποινών που επέρχονται με τις διατάξεις του εν λόγω νομοσχεδίου, η ανθρωποκτονία θα τιμωρείται πλέον «ανελαστικά και οριζόντια με την αυστηρότερη των ποινών, αυτή της ισόβιας κάθειρξης». Η κυβέρνηση παράλληλα θα επικεντρώσει τις δυνάμεις της, «στις πολιτικές εκείνες που θα αντιμετωπίζουν προληπτικά το φαινόμενο» της γυναικοκτονίας.

17 γυναικοκτονίες στην Ελλάδα το 2022

• Φεβρουάριος: 79χρονη δολοφονείται από τον σύζυγό της στα Ιωάννινα. Την ξυλοκόπησε έπειτα από καβγά.
• Μάρτιος: 42χρονος στη Θεσσαλονίκη πυροβόλησε και σκότωσε την 41χρονη πρώην σύντροφό του, η οποία πρόσφατα του είχε ζητήσει να χωρίσουν.
• Μάιος: Στραγγάλισε την 42χρονη σύζυγό του, επειδή του ζήτησε να χωρίσουν
• Μάιος: 48χρονος μαχαιρώνει την 78χρονη μητέρα του στο Παλαιό Φάληρο
• Ιούνιος: 59χρονη δολοφονείται στη Δράμα από τον 64χρονο σύζυγό της. Η γυναίκα είχε καταθέσει αίτηση διαζυγίου.
• Ιούνιος: 73χρονη δολοφονείται από τον 46χρονο γιο της στην Αίγινα
• Ιούνιος: 46χρονος μαχαίρωσε τη σύζυγό του στο Κουκάκι
• Ιούλιος: 60χρονος μαχαίρωσε μέχρι θανάτου την 56χρονη σύζυγό του στο Ρέθυμνο επειδή του ζήτησε να χωρίσουν
• Ιούλιος: 77χρονη δολοφονείται από τον γιο της στην Σαλαμίνα
• Ιούλιος: 42χρονος από το Ηράκλειο χτυπά βάναυσα και σκοτώνει την 67χρονη μητέρα του
• Αύγουστος: 51χρονος δολοφόνησε με μαχαίρι την 41χρονη σύζυγό του στη Ζάκυνθο. Η γυναίκα τον είχε καταγγείλει για ενδοοικογενειακή βία.
• Αύγουστος: 17χρονη βρήκε ασφυκτικό θάνατο από τον 22χρονο σύντροφό της στο Περιστέρι
• Σεπτέμβριος: Άνδρας στην Κομοτηνή περιέλουσε με βενζίνη την 55χρονη σύζυγό του
• Σεπτέμβριος: 35χρονη δολοφονήθηκε από τον σύντροφό της στη Λάρισα
• Σεπτέμβριος: 31χρονη γυναίκα δολοφονείται μαζί με τον ενός έτους παιδί της, από τον 56χρονο σύζυγό της
• Σεπτέβριος: 29χρονη δολοφονείται από τον σύζυγό της στην Καβάλα
• Νοέμβριος: 62χρονη γυναίκα στη Μεσσήνη δολοφονήθηκε από τον 82χρονο σύζυγό της

Οι δύο υποθέσεις στην Καβάλα που συζητήθηκαν έντονα στον Τύπο

• Στραγγάλισε τη σύζυγό του στο φαρμακείο και επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Η γυναικοκτονία στην Καβάλα αποκαλύφθηκε την στις 6 Μαΐου 2022 μέσα στο φαρμακείο που διατηρούσε το θύμα, μια 43χρονη γυναίκα που στραγγαλίστηκε από τον 55χρονο σύζυγό της. Ο 55χρονος πήγε την προηγουμένη το βράδυ στο φαρμακείο που διατηρούσε η 43χρονη φαρμακοποιός και υπήρξε έντονη διαφωνία μεταξύ τους. Ο καθ’ ομολογίαν δράστης τη στραγγάλισε. Μετά το φόνο ο 55χρονος μετέφερε το πτώμα της γυναίκας του σε δώμα διπλανού κτίσματος, όπου και επιχείρησε να βάλει τέλος στη ζωή του, κόβοντας τις φλέβες του. Τελικά, πήρε τηλέφωνο στην αστυνομία και ομολόγησε το έγκλημα. Αστυνομικοί που έσπευσαν επί τόπου, προχώρησαν στη σύλληψή του.Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, η γυναίκα είχε ζητήσει από τον σύζυγό της να χωρίσουν και ήδη είχαν αρχίσει οι διαδικασίες έκδοσης διαζυγίου. Το ζευγάρι είχε δύο ανήλικα παιδιά, ηλικίας 6 και 10 ετών.

• Σκότωσε τη σύζυγό του, το ενός έτους παιδί τους και αυτοκτόνησε

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2022 η ελληνική κοινωνία συγκλονίστηκε από το διπλό φονικό σε χωριό της Καβάλας. Ο 56χρονος κτηνοτρόφος σκότωσε την πρώην σύντροφό του, το μόλις ενός έτους παιδί τους και στη συνέχεια έδωσε τέλος στη ζωή του. Σύμφωνα με την ιατροδικαστική έκθεση, το μωρό πυροβολήθηκε με μικρά σκάγια για πουλιά, ενώ η γυναίκα με χοντρά για αγριογούρουνα. Η 31χρονη είδε τον δράστη να πυροβολεί το παιδί τους πισώπλατα. Στη συνέχεια ο πρώην σύντροφός της την εκτέλεσε. Το ζευγάρι βρισκόταν σε διάσταση όταν 31χρονη φωτογράφος θέλησε να πάει ένα ταξίδι στο εξωτερικό για να διευθετήσει κάποια κληρονομικά ζητήματα. Ο 56χρονος φοβήθηκε ότι θα πάρει το παιδί και θα μείνει μόνιμα στο εξωτερικό και αποφάσισε να διαπράξει το στυγερό έγκλημα.

Η Γραμμή SOS 15900 για γυναίκες θύματα βίας

Η Γραμμή SOS 15900 είναι µια υπηρεσία εθνικής εµβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύµατα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άµεσα µε έναν φορέα αντιμετώπισης της έµφυλης βίας. Τη γραμμή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση, 365 ηµέρες το χρόνο. Ταυτόχρονα, υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των γυναικών µέσω της διεύθυνσης e-mail: [email protected].

Απευθύνεται σε γυναίκες:

• που υφίστανται σωµατική κακοποίηση
• που υφίστανται ψυχολογική, συναισθηµατική ή λεκτική βία
• που υφίστανται οικονοµική βία
• που έχουν υποστεί βιασµό ή απόπειρα βιασµού
• που έχουν υπάρξει θύµατα πορνείας ή trafficking
• που έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, σε κοινωνικό χώρο, στην οικογένεια

Και σε:

• πολίτες και φορείς, προκειµένου να πληροφορηθούν για θέµατα σχετικά µε την πρόληψη και την αντιµετώπιση της βίας κατά των γυναικών
• πληροφόρηση για θέµατα ισότητας των φύλων
• ψυχοκοινωνική συµβουλευτική σε περιστατικά που απαιτούν άµεση ψυχολογική και κοινωνική στήριξη και σχετίζονται µε βία κατά των γυναικών
• παραποµπή περιστατικών σε Ξενώνες, σε Συµβουλευτικά Κέντρα κατά της βίας, σε Υπηρεσίες Υγείας, και άλλους συνεργαζόµενους φορείς.