Loda: Ένας μαγικός κόσμος δημιουργίας γυαλιών όπου το χθες συναντά το σήμερα

Ένα απόγευμα βρέθηκα στο Χαλάνδρι για να συναντήσω έναν φίλο μου που διατηρεί εταιρεία οπτικών. «Μια συνάντηση για καφέ και συζήτηση είναι ό,τι καλύτερο», σκέφτηκα! Πριν φτάσει στο ραντεβού μας, μου τηλεφώνησε ζητώντας μου επιτακτικά να τον συναντήσω σ΄έναν χώρο που δεν είχα ιδέα πως υπήρχε στο κέντρο του Χαλανδρίου. Ανέβηκα τις σκάλες του εμπορικού κέντρου και με υποδέχθηκαν ο Δημήτρης Καπώλης- γνωστός οπτικός– μαζί με τον φίλο μου. Ανοίγοντας την πόρτα, λες και μεταφέρθηκα σε έναν μαγικά απρόσμενο κόσμο. Κοιτώντας τριγύρω θαμπώθηκα με τη μαγεία της δημιουργίας: βρέθηκα μέσα σε ένα εργοστάσιο που κατασκευάζει χειροποίητα γυαλιά, τη LODA!

Ο χώρος σουρεαλιστικός καθώς από τη μια πλευρά συναντούσες το παρελθόν με τη νοσταλγία της εποχής και στον άλλο  τα νέας τεχνολογίας μηχανήματα που σε προσγείωναν στο παρόν. Εννοείται πως ήθελα να μάθω πληροφορίες για το τι συμβαίνει, τι φτιάχνουν, πως κατασκευάζονται τα γυαλιά κι ευθείς έκλεισα συνέντευξη για να μάθουμε για την αναβίωση του εργοστασίου LODA, ενός εκ των 7 εργοστασίων που υπήρξαν κάποτε στην Ελλάδα.

Ο Δημήτρης και ο Γιώργος

Λίγες μέρες μετά την πρώτη μου επίσκεψη σε αυτό το μαγικό μέρος που λες και σε ταξιδεύει στον χωροχρόνο, βρέθηκα να με υποδέχονται  ο Δημήτρης Καπώλης, όμως αυτή τη φορά με τον κύριο Γιώργο Μπολιά, τους ανθρώπους που αποτελούν την ψυχή της αναβίωσης της LODA. Δυο φίλοι που δε χάθηκαν ποτέ καθώς ο κ.Γιώργος γνώριζε τον Δημήτρη από μικρό παιδί. Ο ένας δημιουργός, κατασκευαστής και καλλιτέχνης και ο άλλος, ο «ξενέρωτος» επιχειρηματίας όπως αυτοαποκαλείται. Ένας όμως επιτυχημένος συνδυασμός καθώς αυτά τα δυο οφείλουν να «παντρεύονται» για να υπάρχει μια σωστή «συνταγή». 

«Το αγαπάμε πολύ αυτό που κάνουμε» αναφέρει ο κ. Γιώργος Μπολιάς. «Από 6 χρονών φτιάχνω γυαλιά όταν τα άλλα παιδάκια έπαιζαν με παιχνίδια, εγώ είχα κομμάτια από το δειγματολόγιο του πατέρα μου κι έπαιζα με αυτά». Ο πατέρας του κ. Γιώργου Μπολιά ήταν κατασκευαστής οπτικών στο ΙΚΑ. Ο Δημήτρης  Καπώλης μεγάλωσε κι αυτός μέσα σε οικογένεια οπτικών. Ο ίδιος οπτικός «με τη βούλα» και ο Γιώργος Μπολιάς αρχιτέκτονας, και εδώ και πολλά χρόνια δημιουργός χειροποίητων γυαλιών.

Η ιστορία και η αναβίωση ενός εργοστασίου οπτικών

Το εργοστάσιο LODA και την επωνυμία LODA, αγόρασε πριν 5 χρόνια ο Δημήτρης Καπώλης, ένα εργοστάσιο που με την κρίση και λόγω της Κίνας δεν κατάφερε να επιβιώσει κι έκλεισε το 2015. Η ονομασία LODA σημαίνει: Laboratory Ottico Di Athene.

Το εργοστάσιο άνοιξε στην Αθήνα το 1954, ένα εκ των 7 που υπήρχαν στην Ελλάδα, από τον μικροβιολόγο Αθανασιάδη ο οποίος ζούσε στην Τεργέστη και ήταν παντρεμένος με Ιταλίδα. Εξού και η Ιταλική ονομασία. Βέβαια και μετά και ο υιός Αθανασιάδη, Ανδρέας, κι αυτός παντρεμένος με Ιταλίδα όπου οι γονείς της είχαν εργοστάσιο οπτικών στο Καντόρε της Ιταλίας. Οπότε η κουλτούρα της LODA είχε ιταλικό DNA.

Η παλιά γνωριμία του Δημήτρη και του Γιώργου ήταν η αφορμή για να ανοίξει το εργοστάσιο αυτό ξανά. «Είναι αμαρτία αυτό που κάνει ο Γιώργος και να μη μεταλαμπαδευτεί στη νέα γενιά. Πρέπει αυτή η τέχνη να μην πεθάνει γιατί το χειροποίητο γυαλί φθίνει σιγά-σιγά» λέει ο Δημήτρης. Ένας άλλος πολύ σοβαρός λόγος στην αναβίωση αυτού του ιστορικού ονόματος, είναι και η πολύ καλή ποιότητα και σχέση τιμής του προϊόντος. «Οι οπτικοί της δεκαετίας του ’60, ΄70 και ΄80 είχαν στα χέρια τους ένα καλό προϊόν αλλά και οικονομικό, που λείπει αυτή τη στιγμή από την αγορά. Αυτή τη στιγμή υπάρχει η Κίνα με ένα πολύ φθηνό προϊόν, όπως και η Ευρώπη με ένα καλό χειροποίητο σκελετό αλλά πολύ ακριβό» μας λέει ο Δημήτρης.

Οι σκελετοί LODA δουλεύονται σωστά στα χέρια των οπτικών, δε φοβούνται να μοντάρουν τους φακούς, να τους ζεστάνουν για να τους φέρουν στα μέτρα των πελατών, κάτι που το καθιστά από τα μοναδικά του είδους του, ειδικά και με την τιμή του. Επίσης, οι τεχνοτροπίες είναι στιβαρές και ισορροπημένες σε σχέση με το βάρος και το πάχος των σκελετών. Επίσης τρέχει ένα πρόγραμμα το «Frame For Life», όπου ο κάθε χρήστης σκελετού LODA μπορεί μετά από 5-6 χρόνια να το στείλει στο εργοστάσιο ή να το δώσει στον οπτικό του, και να τον περάσουν από μια επεξεργασία (αφού βγάλουν τους φακούς), να τον γυαλίσουν και να τον ανανεώσουν κι έτσι με αυτόν τον τρόπο να έχει τον σκελετό σχεδόν σαν την πρώτη μέρα που τον αγόρασε. Η βασική αρχή της LODA είναι τα γυαλιά σου να μην τα πετάξεις μετά από 1-2 χρόνια καθώς δεν είναι ένα αναλώσιμο προϊόν και διαθέτει πρώτης ποιότητας υλικά.

Είναι τα γυαλιά όμως στην κουλτούρα του Έλληνα;

Συμφωνούν και οι δυο πως προ κρίσης τα γυαλιά ήταν αρκετά μέσα στην κουλτούρα του Έλληνα. Μετά το 2010 όπου παγκόσμια η μόδα έπαθε «σοκ» η στάση αυτή άλλαξε. Κάποτε όλες θυμόμαστε μια σεζόν να βγαίνουν τα στρογγυλά γυαλιά και την επόμενη τα τετράγωνα και να τα αγοράζουμε χωρίς δεύτερη σκέψη, πλέον δεν υπάρχει μόδα στα γυαλιά αλλά κάποιες τάσεις που και πάλι ο κόσμος δεν μπορεί να τις παρακολουθήσει. 

Ο Γιώργος  Μπολιάς πιστεύει πως υπάρχει μια μικρή μερίδα Ελλήνων που δίνει σημασία στο καλό, και όχι Κινέζικο γυαλί καθώς θέλει να επενδύει σε αυτό  και να έχει σημασία στο τι αγοράζει. Επίσης υπάρχουν και κάποιοι συλλέκτες γυαλιών.

Η ανάλαφρη γοητεία των γυαλιών

Το να μεγαλώνεις και από μικρό παιδί να γνωρίζεις με τι θα ασχοληθείς, είναι ευλογία. Όπως ευλογία είναι να ασχολείσαι με αυτό που πραγματικά αγαπάς! Τυχεροί και οι δυο καθώς ήταν μονόδρομος για τον Γιώργο και τον Δημήτρη να ασχοληθούν με κάτι άλλο.

«Γεννήθηκα μέσα στα οπτικά, η μυρωδιά τους με μαγεύει. Στα εργοστάσια η 1η ύλη των σκελετών φτιάχνεται από βαμβάκι και ξίδι (το θερμοπλαστικό υλικό των φιλμ της Kodak). Ο πατέρας μου στην αποθήκη που τα είχε έβαζε άρωμα. Αυτή η μυρωδιά με συναρπάζει και με συνδέει με αυτό το αντικείμενο», σχολιάζει ο Γιώργος. «Κι εγώ γεννήθηκα μέσα στα οπτικά, εγώ είμαι οπτικός ενώ ο Γιώργος κατασκευαστής, είχα κι εγώ τις μυρωδιές μέσα στο εργαστήριο αλλά δε φανταζόμουν τον εαυτό μου κάτι άλλο εκτός από οπτικό. Αυτό που με γοήτευσε στην πορεία είναι ότι ο οπτικός είναι το πιο σύνθετο επάγγελμα στον κόσμο, ένα επάγγελμα που συνδυάζει την επιστήμη, την τεχνολογία και τη μόδα. Πρέπει να είσαι καταρτισμένος και στα 3 για να μπορέσεις να το υποστηρίξεις, οπότε δε βαριέσαι ποτέ», λέει ο Δημήτρης.

Οι περισσότεροι που είχαν εργοστάσια ήταν ή οπτικοί ή φαρμακοποιοί διότι εκείνα τα χρόνια ο φαρμακοποιός ήταν και οπτικός. Η έλλειψη οπτικών από το σχεδιασμό σκελετών είναι κάτι που λείπει. Οι σχεδιαστές δε γνωρίζουν τις τεχνοτροπίες στον σχεδιασμό γυαλιών κι έτσι δημιουργούν προτάσεις που «κλωτσάνε» στο πρόσωπο.

Ο τύπος γυαλιών που φοράμε μας χαρακτηρίζει τελικά;

«Απόλυτα» είναι η απάντηση του Δημήτρη. «Μπορεί κάποιος να καταλάβει πόσο άκαμπτος είναι ή μια γυναίκα πόσο θηλυκή ή πόσο αδιάφορη θέλει να είναι. Τα γυαλιά είναι η κορνίζα των ματιών του. Αν έχεις βρει ένα στιλ υποστήριξε το, αλλά αν φοράς ένα γυαλί από το γυμνάσιο και δεν αλλάζεις το ύφος δηλώνει μια ακαμψία».

Στη δεκαετία του ’60 που υπήρχε το εργοστάσιο, δεν υπήρχαν οι επιλογές που έχουμε τώρα. 10-20 γραμμές υπήρχαν, οι οποίες ήταν πολύ «ψαγμένες» για να καθίσει σωστά στο εκάστοτε πρόσωπο. Μπορεί να υπήρχαν λίγες επιλογές σε σχέδια αλλά υπήρχαν πολλές επιλογές μεγεθών καθώς τότε τα σχεδίαζαν με βάση τις μύτες, πόσο μεγάλα ή μικρά ήταν τα πρόσωπα κλπ.

Η λογική του να επιλέγουμε λοιπόν ένα ζευγάρι γυαλιά με κριτήρια είναι πολύ βασική και είναι άλλα τα κριτήρια για τα ηλίου και άλλα για τα οράσεως. Στα ηλίου υπάρχουν δυο διαφορετικές κατηγορίες, οι δυτικοί με έμφαση στους καλούς φακούς και οι Ανατολικοί, με έμφαση στο καλό design. Το να βρεις μαζί και τα δυο δεν είναι κάτι εύκολο τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Η επιλογή ενός σκελετού ηλίου είναι καθαρά προσωπική επιλογή του καθενός μας και δεν αναφερόμαστε στα γυαλιά που μπορείς να αγοράσεις από περίπτερο καθώς ο φακός είναι κάκιστης επιλογής και θα καταστρέψεις τα μάτια σου. 

Κάτι άλλο που καλό είναι να συμβουλεύεσαι τον οπτικό σου είναι όσον αφορά την σκελετοδομή του προσώπου σου. «Αν έχεις στρογγυλό πρόσωπο δε σου ταιριάζουν τα στρογγυλά γυαλιά, όπως αν έχεις τετράγωνο πρόσωπο δεν ταιριάζουν οι τετράγωνοι σκελετοί διότι δε θα μαλακώσουν τις γωνίες σου» αναφέρει ο Δημήτρης. Αλλά οι περισσότεροι λειτουργούν με γνώμονα το τι είδα στον γνωστό μου ή σε μια celebrity. 

Στα οράσεως η λογική είναι διαφορετική. Η βαρύτητα δίνεται στον φακό και ύστερα ο σκελετός να ακολουθεί τους φακούς της συνταγής διότι δε μπαίνουν όλοι οι φακοί σε όλα τα γυαλιά. Κι εδώ οφείλουμε να ακούμε τον οπτικό μας διότι είναι γνώστης. Επίσης η παλιά νοοτροπία πως το γυαλί οράσεως δε θέλουμε να φαίνεται είναι ξεπερασμένη. Τα γυαλιά πρέπει να κάνουν contrast, να δημιουργούν χαρακτήρα και να τονίζουν την προσωπικότητα.

Με αφορμή αυτό αναρωτιόμουν αν σήμερα στα μάτια του Δημήτρη και του κ. Γιώργου υπάρχουν ξένοι ή Έλληνες icon που να φορούν γυαλιά κι εξεπλάγην από τις απαντήσεις τους. Περίμενα να μου αναφέρουν από τους σύγχρονους αστέρες τον Brand Pitt, τον Bono των U2 άντε τον Σάκη Ρουβά. Καμία σχέση όμως και όντως τα 4 ονόματα που μου ανέφεραν είχαν κι έχουν αφήσει ιστορία. Πρώτος και με διαφορά ο Elton John, και όντως είναι η επιτομή του star με γυαλιά. Δεύτερος, ο τεράστιος Jack Nicholson. Τρίτος (πληροφορία που δε γνώριζα) ο καταπληκτικός Gregory Peck και φτάνω στον τέταρτο της παρέας που είναι Έλληνας και είναι trapper, ο Trannos.

Ο λόγος που τους αρέσει ο Trannos είναι γιατί υποστηρίζει 100% το στιλ των γυαλιών που φοράει με αποτέλεσμα να έχει δημιουργήσει ένα δικό του ρεύμα αφού συνήθως φοράει γυναικεία γυαλιά. Τα 15χρονα αγόρια ζητούν γυαλιά σαν του trapper.

Το σίγουρο μετά από όλη αυτή την κουβέντα είναι πως οι περισσότερες από εμάς δεν αγοράζουμε γυαλιά που μας ταιριάζουν και δεν υπάρχει η αίσθηση της σωστής αισθητικής καθώς τα γυαλιά είναι ένα παρεξηγημένο προϊόν και δεν έχει τη δέουσα σημασία στο μυαλό μας. Αποτέλεσμα είναι οι λάθος αγορές, κάτι που κάνουμε και με τα ρούχα και την επιρροή από τη μόδα. Το συμπέρασμα είναι γι’ άλλη μια φορά. Διαχρονικές και κλασικές αγορές όπως τα γυαλιά που άρχισαν πάλι να παράγονται από το εργοστάσιο της LODA. Ο Δημήτρης και ο Γιώργος επιμένουν στην αγορά ενός καλού προϊόντος που θα σου δίνει χαρακτήρα και θα τονίζει την προσωπικότητα σου, μια αρχή που πρέπει να την κάνεις κανόνα σου.  

Φωτογραφίες: Αποστόλης Αναστασόπουλος